Στην είσοδο της μεγάλης πόλης της Σαμάρειας την Συχάρ, την εξελληνισμένη Νεάπολη, υπήρχε η περίφημη  πηγή τού Ιακώβ. Η οποία θεωρούνταν τόπος ιερός, διότι εκεί έγινε από τον Θεό η συμφιλίωση των φυλών τού Ισραήλ. Ακριβώς σ΄ αυτή την πηγή γίνεται τώρα και η συνάντηση του Ιησού Χριστού με την Σαμαρείτιδα γυναίκα, σημείο μιας νέας συμφιλίωσης λαών, εθνών και θρησκειών.

Στη  σχετική διήγηση, ο ευαγγελιστής Ιωάννης μας περιγράφει την αποκάλυψη της προηγουμένης ζωής της γυναικός, από τον Κύριο όπου την περιγράφει ως μια γυναίκα μειωμένης ηθικής εκτίμησης, αφού πέντε άνδρες είχε και ο τελευταίος με τον οποίο ζει δεν είναι νόμιμος σύζυγος.

Στο Ευαγγέλιο παρουσιάζεται, έτσι, ως «τύπος» του πεπτωκότα κόσμου. Ο Ιησούς, διαβαίνοντας δια μέσου της Σαμάρειας, αποκαθιστά την ενότητα της δημιουργίας και φέρνει τους λαούς και τα έθνη σε συμφιλίωση, ανεξάρτητα από την έννοια της  διάκρισης του έθνους, της φυλής και της θρησκείας. Το εθνικό και θρησκευτικό φράγμα γκρεμίζονται και τα πριν διεστώτα ενοποιούνται.

Τώρα πάλι ο Θεός έφερε σε κοινωνία αγάπης τα αδέλφια που βρίσκονταν  σε μίσος και πόλεμο μεταξύ τους. Ο θρησκευτικός κανόνας, πού εξέφραζε το «ου συγχρόνται Ιουδαίοι Σαμαρείταις» ανατρέπεται πλέον, και  προβάλλεται ως κανόνας ζωής, η αγάπη προς φίλους και εχθρούς. 

Αυτή η αμαρτωλή γυναίκα, με ένα ύποπτο από πλευράς ηθικής παρελθόν, που εμφανίζεται μπροστά στον Ιησού και προσπαθεί να αντλήσει νερό από το πηγάδι, μάς εκπλήσσει με τα ενδιαφέροντά της και το περιεχόμενο των ερωτήσεών της.

Δια  μέσου αυτής της  αμαρτωλής γυναίκας εμπιστεύεται ο Ιησούς τις μοναδικές αλήθειες για τη σωτηρία των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.

Πρώτη αλήθεια που αποκαλύπτεται είναι, ότι ο άνθρωπος προκειμένου να φτάσει την μοναδική πηγή της ζωής πρέπει να γνωρίσει και να διαλεχθεί  με τον Ιησού Χριστό γιατί αυτός είναι η πηγή τού ζώντος ύδατος.

Η δεύτερη αλήθεια στο ερώτημα «πού είναι προτιμότερο να λατρεύεται ο Θεός, στο όρος Γαριζίν ή στο Ναό του Σολομώντος στα Ιεροσόλυμα». Η απάντηση του Κυρίου ανατρέπει τα έως τότε λατρευτικά δεδομένα δηλαδή την Φαρισαϊκή τυπολατρία  με μία απάντηση - πρόταση ζωής. Ο Θεός να λατρεύεται «εν πνεύματι και αληθεία».

Το τρίτο θέμα που τίθεται προς συζήτηση από τη Σαμαρείτιδα  είναι εκείνο περί της ελεύσεως του Μεσσία.  Δεν θα περίμενε κανείς από την γυναίκα αυτή να έχει τέτοια πνευματικά  και θεολογικά ερωτήματα. Αυτό σημαίνει πως η γυναίκα αυτή παρά την αμαρτωλότητά της ελπίζει και προσδοκά την έλευση ενός σωτήρα και λυτρωτή. Εκδήλωση μιας υπέρτατης ταπείνωσης από την μια πλευρά και θαυμαστής εμπιστοσύνης προς το πρόσωπο του Χριστού από την άλλη. Η Σαμαρείτιδα γυναίκα από τύπος του πεπτωκότα  κόσμου γίνεται τώρα με την κοινωνία της με το Χριστό «τύπος» πιστού ανθρώπου, στον οποίο αποκαλύπτονται όλες οι αλήθειες που αρχίζει να ζει από τώρα ως μέλος της Εκκλησίας και τής Βασιλείας του Θεού .

Ο Ιησούς Χριστός εξέρχεται από τους ιερούς χώρους του ναού και των συναγωγών, εγκαταλείπει τους δικαίους και τους εκλεκτούς, τους εγκλωβισμένους δηλαδή, σε μια τυπολατρία και άγονη θρησκευτικότητα και πορεύεται προς τους προσδοκούντες το έλεος και τη χάρη.

ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ Φ.Ν.Θ.

Μ.Οικον. Ηλίας Κωνσταντινίδης.-